- De ziekte van Alzheimer komt steeds meer voor, verloopt ingewikkelder dan voorheen en breekt op jongere leeftijd uit en dat is verontrustend. Iedereen kent wel iemand in zijn familie of omgeving die aan dementie lijdt. Bij kanker heeft men een aanzienlijke kans om de ziekte te overleven, Alzheimer is ongeneeslijk en eindigt met de dood. Het modern geïndustrialiseerd voedsel, de toenemende stress, de druk van de samenleving en het vervuilde milieu zijn verantwoordelijk voor de sterke toename van dementie. Onderzoekers onderstrepen het belang van preventie omdat we zelf de risico’s kunnen beperken en een beginnende dementie sterk kunnen afremmen en dat is hoopvol.
Angst is een slechte raadgever
De ziekte van Alzheimer is het grootste gezondheidsprobleem en komt in versneld tempo op ons af. In tien jaar tijd is het aantal mensen met alzheimer enorm gestegen, terwijl de leeftijd waarop de eerste symptomen optreden steeds jonger wordt. De leeftijd van 70 à 75 jaar was lang het moment waarop de ziekte zich kenbaar maakte, nu ligt dit tussen de 60 en 65 jaar. Jongdement is een begrip waarmee we steeds vaker geconfronteerd worden. Omdat de ziekte geassocieerd wordt met de hoge leeftijd, liggen jongeren en volwassenen er niet van wakker. Men sluit de ogen voor een gigantisch probleem, dat ook hun probleem kan worden. Desondanks vermoeden sommige onderzoekers dat al op de leeftijd van dertig jaar de eerste afwijkingen in de hersenen kunnen optreden die zich op oudere leeftijd manifesteren als de ziekte van Alzheimer. Bovendien gaat men er vanuit dat preventie niet vroeg genoeg kan beginnen. Iedereen kan vroeg of laat slachtoffer worden. Angst is geen goede raadgever, maar onverschilligheid is onverantwoord. Er is geen efficiënt medicijn en er zijn geen concrete vooruitzichten op een snelle ontwikkeling hiervan. Daarom is het belangrijk dat we zo vroeg mogelijk kiezen voor een gezonde levenswijze met voldoende beweging en mentale training. Dementie is een neurologische aandoening die de hersenen aantast waardoor een aantal functies uitvallen zoals mentale en cognitieve activiteiten, vooral het geheugen en het oriëntatievermogen nemen sterk af. Er zijn meerdere vormen van dementie, maar Alzheimer komt het meest voor. Vroeger uitsluitend bij hoogbejaarden, nu zien we dat sommige zestigers en zeventigers slachtoffer worden. Jongdementie treft al veertigers en vijftigers, maar dat geldt niet voor Alzheimer. De ziekte verloopt in drie fasen, de beginfase, middenfase en eindfase. Sommige patiënten blijven heel lang in de eerste fase en functioneren ondanks de ongemakken nog vrij lang goed. Zij zijn zich bewust dat ze door de ziekte zijn getroffen, stellen zich vragen over het verdere verloop en weten dat hun toekomstbeeld vervaagt. Dat is moeilijk om te accepteren, maar ook voor de gezinsleden komt dit zwaar aan. Sommigen alzheimerpatiënten houden bewust een agenda bij, leren omgaan met woorduitval, onderhouden hun sociale contacten en proberen nog te genieten van mooie momenten. Het langetermijngeheugen blijft intact terwijl het kortetermijngeheugen geleidelijk aan afneemt. Bij sommige alzheimerpatiënten evolueert de ziekte opvallend snel, waardoor de beginfase relatief kort is zodat ze in de tweede fase terecht komen en het moeilijk wordt om de partner en de eigen kinderen te herkennen of om zich in tijd en plaats te oriënteren. Het bewustzijn vervaagt en men geraakt in zichzelf geïsoleerd. Het wordt steeds moeilijker om als gezinslid het contact te onderhouden. In de eindfase zijn de hersenen in volume sterk afgenomen en valt geleidelijk de voedselvoorziening uit. Alzheimer is een vreselijke, maar ook een mysterieuze ziekte.
Niet verontrustende symptomen
Er is een groot verschil tussen verouderingsverschijnselen en symptomen van alzheimer. Verstrooid zijn of vergeetachtigheid hoort bij alle leeftijden. Op bepaalde leeftijd zijn mensen vaak minder actief of voert men bepaalde handelingen niet graag uit. Wie niet administratief is aangelegd, ziet op tegen het invullen van documenten enzovoort. Ouderen hebben weinig digitale ervaring en begrijpen de wereld waarin ze leven steeds minder goed. Ouderdomsverschijnselen lijken soms op symptomen bij dementie, maar zijn dat niet. Houd er rekening mee dat bij het ouder worden de levenswijze verandert en dat oudere mensen bepaalde dingen niet meer graag doen, zoals parkeren in een parkeergarage of rijden in het drukke verkeer. Sommige mensen op leeftijd gaan niet meer graag alleen ergens naar toe, omdat zij zich onzeker voelen. Wie op jonge leeftijd moeilijk zijn werk en taken kon plannen, kan dat bij het ouder worden zeker niet. Zelfs perfectionisten nemen bij het ouder worden gas terug. Ze hebben leren relativeren. Zo zijn er talloze gedragingen die niets met dementie hebben te maken, maar wel met het verouderingsproces. Vergeetachtigheid is geen geheugenverlies. Er zijn een aantal veelvoorkomende symptomen die sterk lijken op de ziekte van Alzheimer, maar die onschuldig zijn zoals moeilijk op namen, plaatsnamen en data komen, niet goed weten welke dag het is, spullen kwijt geraken, afspraken vergeten, bepaalde details niet meer weten, concentratieproblemen, oriëntatieproblemen, vermijden van moeilijke verkeerssituaties, geheugenbriefje gebruiken of drukte niet meer aan kunnen. Mensen met geheugenverlies vergeten niet alleen de naam van iemand, maar ook de verbanden. Er zijn symptomen die gerelateerd zijn aan stress, nervositeit, rusteloosheid en onzekerheid. Anderzijds mag men de ogen niet sluiten voor echte symptomen die de ziekte van Alzheimer inluiden.
Mysterieuze ziekte
De oorzaak van alzheimer is nog vrij onduidelijk en onderzoekers spreken elkaar tegen. Sommigen beweren dat een gebrek aan beweging een belangrijke oorzaak is terwijl beweeglijke mensen toch alzheimer krijgen. Bruno was leraar biologie en bracht enorm veel tijd in de natuur door, hij was een ervaren fietser en had geen auto en toch is hij aan alzheimer overleden. Elza had 27 jaar een fietsvriendin met wie ze wekelijks lange fietstochten maakte, ze had een ideaal lichaamsgewicht en een uitstekende gezondheid en toch overleed ze ondanks haar beweeglijk en sportief leven aan Alzheimer. Er wordt soms gezegd dat laaggeschoolden een groter risico hebben, terwijl hoogopgeleiden evenzeer door de ziekte worden getroffen. Het is bijzonder moeilijk om inzicht te verwerven in dit ziektebeeld.
Vitaal ouder worden
Vitaal ouder worden en bespaart blijven van ongemakken, ziekten en zeker van dementie is immers de droom van iedereen. Omdat ik zoveel mensen om me heen zag aftakelen, heb ik me in deze ziekte verdiept. Vooral toen ik vaststelde dat een aantal vooruitstrevende onderzoekers kiezen voor een nieuwe aanpak van de ziekte van Alzheimer door meer aandacht te besteden aan gezonde voeding, beweging, stressbeheersing enz. Alzheimer kan voorkomen worden en als de ziekte toeslaat, zijn er mogelijkheden om het ziekteproces drastisch te vertragen door de patiënt zolang mogelijk in de eerste fase te houden waar het leven nog bewust en waardevol verloopt. Er kan nog ontzettend veel gedaan worden om de ziekte terug te dringen en het leven ondanks alles zinvol en waardevol te laten verlopen. In de eerste fase treden een aantal ongemakken op, maar men neemt nog bewust actief deel aan een vrij normaal leven. De voorstellen van deze onderzoekers stemmen overeen met de natuurlijke gezondheidszorg die steunen op gezonde voeding, beweging, ontspanning, een positieve instelling, mentale en cognitieve oefeningen, het gebruik van bepaalde kruiden enz. We hebben alles in huis om alzheimer te voorkomen want in gezonde hersenen kan zich geen dementie ontwikkelen. Vanuit mijn overtuiging dat we deze vreselijke ziekte kunnen voorkomen of afremmen heb ik een boek geschreven met als titel ‘ALZHEIMER, hoe voorkomen of afremmen?’ Het boek is opgebouwd rond zeven hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk ga ik in op het ziektebeeld, de risicofactoren zoals het vervuilde milieu en vooral het belang van preventie. Het tweede hoofdstuk gaat over de nieuwe aanpak terwijl de vijf andere hoofdstukken concrete hulpmiddelen aanbieden zoals gezonde voeding, stressbeheersing, beweging, kruiden, maar ook het begeleiden van alzheimerpatiënten. Dit boek met bruikbare adviezen en tips is hoopvol, maar schept geen valse hoop. Preventie is een haalbaar doel door risicofactoren uit te schakelen. Ook in de eerste fase van de ziekte kan nog veel gedaan worden om de symptomen af te remmen zodat de patiënt nog zolang mogelijk goed blijft functioneren.
Digitaal platform
Omdat ik me nog meer wil engageren in de strijd tegen deze vreselijke ziekte heb ik in samenwerking met de vzw Europese Academie een digitaal platform ontwikkeld ‘Alzheimer Perspectief’ zodat er een blijvend aanspreekpunt is zodat we naast het boek permanent nieuwe informatie aanbieden. Via dit digitaal platform wil ik mensen aansporen om samen te werken om de strijd te voeren tegen deze ziekte en de alzheimerpatiënten een nieuw perspectief te bieden.
Zie: www.alzheimerperspectief.eang.eu
Het boek ‘Alzheimer, hoe voorkomen of afremmen’ door Jan Dries is verkrijgbaar in de boekhandel of kan besteld worden via de uitgeverij Sterck & De Vreese, www.sterckendevreese.nl