- Een prostaat is niet groter dan een walnoot, maar net als de neus en de oren blijft het een leven lang groeien en is het zorgenkind van het mannelijk geslachtsorgaan. Prostaatvergroting, prostaatontsteking en prostaatkanker zijn drie veel voorkomende klachten bij mannen op leeftijd. Vroeger werd de prostaat bij een tumor meestal direct verwijderd, nu denken medici daar anders over.
Prostaatvergroting
De prostaat is een orgaan, een klier en een spier en is geïntegreerd in het urologisch systeem. Zonder prostaat kan een man zich niet voortplanten. De teelballen produceren zaadcellen, de prostaat zorgt voor het transport en het voedsel voor die zaadcellen. 90 à 95% van het ejaculaat (sperma) is prostaatvocht. Vanaf het vijftigste levensjaar is de groei merkbaar. Omdat de prostaat rond de plasbuis zit, zal die groei op een bepaald moment druk veroorzaken waardoor de eerste plasproblemen optreden. Ongeveer 30 à 35% van de mannen boven de vijftig vertoont de symptomen van een niet-kwaadaardige vergroting van de prostaat. Het is een aandoening die op een geleidelijke manier ontstaat en voor een obstakel kan zorgen bij het plassen. De prostaat omsluit de uitgang van de blaas en het begin van de urineleider. Een vergrote prostaat drukt tegen de urineleider en soms tegen de blaas, zodat die niet meer helemaal leeg kan worden geplast. Men merkt op een gegeven ogenblik dat men vaker moet plassen, dat de straal moeilijk op gang komt en zwak blijft en aan het eind blijft nadruppelen. Het plassen kan ook gepaard gaan met een pijnlijk of branderig gevoel als de prostaat de urineleider omknelt. Als urine in de blaas achterblijft, is er een verhoogd risico op een blaasontsteking of de vorming van blaasstenen. Een prostaatvergroting wordt door de arts vastgesteld door een ‘rectaal toucher’. Hij kan voelen of de prostaat vergroot is, maar ook of er harde stukken of knobbeltjes aanwezig zijn die eventueel op de tumor kunnen duiden. Bij prostaatvergroting worden vochtafdrijvende kruiden gebruikt zoals kweekgras, paardenstaart, brandnetel, ogentroost of guldenroede. Soms wordt ginseng aangeraden dat een vergrootte prostaat kan doen slinken. Een rustgevend kruid als ondersteuning is aan te raden zoals citroenmelisse, lavendel, kamille e.a.
PSA
De PSA is de afkorting van ‘Prostaat Specifiek Antigeen’ en wordt door de prostaat geproduceerd. Bij mannen met een prostaatvergroting is het PSA-niveau 30 tot 50% verhoogd, maar kan ook wijzen op prostaatkanker. De PSA wordt door bloedonderzoek bij de huisarts vastgesteld. Bij vermoedens van prostaatkanker worden verdere onderzoeken in het ziekenhuis uitgevoerd door een uroloog of oncoloog, onder andere via een scanonderzoek. Een botscan heeft als doel na te gaan of er eventuele uitzaaiingen zijn naar het bot. Om twijfels uit te sluiten of een kwaadaardige tumor vast te stellen kan eventueel een punctie of biopsie worden uitgevoerd. Het is belangrijk dat mannen vanaf hun vijftigste eenmaal per jaar de PSA in hun bloed laten controleren. Bij stijging is het raadzaam de PSA-waarde regelmatig te laten controleren. In een jaar tijd kan de stijging bij een ongunstige evolutie vrij snel stijgen. Bij kanker is de factor tijd doorslaggevend.
Prostaatontsteking
Prostatitis is een ontsteking van de prostaat. De symptomen zijn pijn in de onderrug, frequente aandrang om te plassen, ook tijdens de nacht, problemen om het plassen op gang te krijgen en om de blaas volledig te ledigen. Plassen gaat vaak gepaard met pijn of een branderig gevoel. Om beter te kunnen plassen kan men vochtafdrijvende kruiden inschakelen, meestal in combinatie met ontstekingsremmende en immuniserende kruiden zoals kamille, katsklauw, knoflook, lijnzaad, rode zonnehoed enz. Omdat prostaatklachten vaak samengaan met nerveuze spanningen, angst en onzekerheid is het gebruik van rustgevende kruiden aan te bevelen zoals citroenmelisse, lavendel, Sint-Janskruid e.a.
Prostaatkanker
Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen en de tweede doodsoorzaak, na longkanker bij rokers. Uit onderzoek blijkt dat een op de elf mannen prostaatkanker krijgt, meestal na hun 65ste en het risico vergroot met het ouder worden. Als oorzaak verwijst men vaak naar het eten van roodvlees, dierlijke vetten en ongezonde voeding. Er zijn nog heel wat andere mogelijke oorzaken zoals erfelijkheid, verhoogde vatbaarheid voor kanker, hormonale vervuiling e.a. Prostaatkanker rekent men tot de hormonale kankers. De eerste symptomen zijn dezelfde als bij prostaatvergroting of ontsteking en uiten zich hoofdzakelijk in plasproblemen, het moeilijk ledigen van de blaas, pijn of een branderig gevoel bij het plassen, bloed in de urine, pijn in de onderrug, het bekkengebied en de bovenbenen. Een verhoogde PSA-waarde komt meestal voor, maar kan ook wijzen op prostaatontsteking of vergroting. Er is een grondig onderzoek nodig om een betrouwbare diagnose te stellen. Een botscan moet uitwijzen of er al dan niet uitzaaiingen zijn naar het bot. Een prostaatkanker is dan moeilijker te behandelen. Vandaar het belang van vroegtijdig opsporen. Soms wordt de prostaat operatief weggenomen, maar met de huidige medische kennis gebeurt dit steeds minder. Soms volstaat een hormoonkuur met vrouwelijke hormonen zoals oestrogenen die de mannelijke hormonen onderdrukken. Een hormoonbehandeling zorgt voor opvliegers die wel enkele jaren na de behandeling kunnen optreden. Als de prostaatkanker vroegtijdig wordt opgespoord volstaat meestal een reeks bestralingen. Tijdens de bestraling is het raadzaam om drie keer per dag twee koffielepeltjes stuifmeel te gebruiken op voorwaarde dat men niet allergisch is voor pollen. De stuifmeelkorrels kunnen droog worden ingenomen of in wat vruchtensap opgelost worden gebruikt. Stuifmeel zorgt ervoor dat de bestraling geen of nauwelijks bijwerkingen heeft. Bij prostaatproblemen is een gezonde voeding van groot belang. Een vegetarisch dieet wordt meestal aanbevolen, zeker tijdens de behandeling. Het eten van pompoenpitten is een aanbeveling, ook als preventie tegen prostaatproblemen.
Sabal of zegepalm
Sabal of zegepalm wordt als het beste kruid bij prostaatproblemen aanbevolen. Het zijn de rijpe vruchten van de sabalplant, een groenblijvende, lage winterharde waaierpalm uit de Caraïben en Noord-Amerika. Het zijn de vruchten (zaden) die gebruikt worden. Omdat deze zaden nauwelijks vocht opnemen, zijn ze niet geschikt voor een infuus (kruidenthee) en wordt sabal hoofdzakelijk als tinctuur gebruikt met een dosering van 20 à 30 druppels opgelost in een weinig water, driemaal per dag. Kan ook preventief gebruikt worden. Sabal heeft een gunstig effect op de blaas, urinewegeninfectie, incontinentie, bij verminderde seksuele energie, goed tegen verouderingsverschijnselen en geheugenverlies, activeert de haargroei, versterkt en geneest aandoeningen van de luchtwegen en een zwakke bijnierwerking. Mag niet gebruikt worden op een lege maag.
Een moedig koppel
We waren op vakantie in Frankrijk op een kasteel dat als hotel was ingericht. Op de eerste avond zaten we in het restaurant van het hotel tegenover een koppel dat iets ouder was dan wij. Ze spraken een taal die we niet konden thuisbrengen. De ober serveerde ons avondmaal en het koppel riep tot onze verrassing: ’eet smakelijk!’. We kwamen snel in gesprek en het koppel vertelde dat zij boeren uit Friesland waren. Mevrouw was lid van een Friese organisatie en onderhield contacten met de Friezen uit Noord-Duitsland en Zuid-Denemarken. De Friezen hebben een oude en rijk gevarieerde geschiedenis. Tijdens ons gesprek vertelde de vrouw dat haar man aan prostaatkanker leed met uitzaaiing naar het bot en dat hij terminaal was. Zij waren vaak in Frankrijk op vakantie geweest, maar nu was het hun laatste keer, het afscheid. Het koppel nodigde ons uit om een bezoek te brengen aan het mooie, vlakke Friesland. Mijn vrouw had me geleerd dat ik nooit iets mag beloven als het niet uitvoerbaar is. Ik had in die tijd een erg druk professioneel leven en we hebben hen bedankt voor de vriendelijke uitnodiging. We denken vaak terug aan dit moedig koppel dat ondanks alles nog zoveel mogelijk uit het leven wilde halen in plaats van weg te kwijnen in een hoekje.
Buikpijn bij kinderen
Als kinderen ziek zijn, hebben ze behoefte aan aandacht en verzorging en zullen ouders flexibel en creatief zijn. Hun inlevingsvermogen speelt daarbij een grote rol. Kinderen zijn van hun ouders afhankelijk en zeker als ze ziek zijn. Existentiële angst treedt dan gemakkelijk op. Kinderen hebben nog een sterke smaak- en reukzin en slikken niet zomaar alle kruiden. Bij sterke en aanhoudende pijnen zal men veiligheidshalve een arts raadplegen, maar ook als het gebruikte huismiddel geen beterschap brengt. Buikpijn is de meest voorkomende klacht bij kinderen. Kamille is een mild kruid dat een gunstige invloed heeft op buikklachten. Bij kinderen wordt kamille toegepast vanaf drie jaar, maar nooit langer dan drie weken. Een week onderbreking is wenselijk. Men gebruikt bij kinderen boven de drie jaar één koffielepeltje kruiden op 2 kopjes water. Liefst niet zoeten met honing om gisting te voorkomen. Een venkelthee is een uitstekend middel bij darmkrampen, zeker als er sprake is van darmgassen.
Hoesten en bronchitis
Hoesten is een natuurlijk reflex om de ademhalingswegen te reinigen. Door krachtig te hoesten probeert het lichaam alle ziekmakende stoffen zoals slijm, fijnstof en substanties van de ontstekingen te verwijderen. Tijdens het ademen wordt de ingeademde lucht opgewarmd, bevochtigd en gereinigd. De slijmvliezen reageren op koude, fijnstof en andere schadelijke stoffen met een verhoogde slijmproductie waardoor het hoesten wordt uitgelokt. Bijna altijd heeft hoesten de functie het overmatig slijm te verwijderen. Als een verkoudheid niet snel geneest bij het gebruik van kruiden, is het raadzaam de huisarts te bezoeken. Een hoest kan een symptoom zijn van een dieperliggende ziekte. Tijm is een uitstekend kruid bij ademhalingsproblemen, maar ook vlier- en lindebloesem, kamille, hondsdraf, heemst, longkruid, eucalyptus en braamblad zijn uitstekende kruiden bij het behandelen van bronchitis of een verkoudheid. In de voeding mogen ui, knoflook, kiwi en sinaasappel zeker niet ontbreken als belangrijke bronnen van vitamine C en als natuurlijke ontstekingsremmers.
Opleiding
Zoekt u een opleiding in de natuurlijke gezondheidszorg of een open cursus over gezonde voeding, kruiden, persoonlijkheidsanalyse, aromatherapie of biologische dierenverzorging aan een van de vier scholen van de Europese Academie (Antwerpen, Gent, Genk of Maastricht) surf dan naar www.europeseacademie.be
Nota bene
Steeds meer voedingsdeskundigen, medici en zorgverleners twijfelen aan de kwaliteit van bewerkt voedsel en spreken terecht van ‘supermarktvoedsel’.