Hoe gezond zijn onze kinderen?
Een vraag die iedereen zich stelt
Een op de vijf kinderen zit zes tot tien uur stil. Het is haast niet te geloven terwijl kinderen bewegende wezens zijn. Kijk eens naar een speeltuin, alle toestellen zijn op beweging gericht. Het is onvoorstelbaar hoe snel en beweeglijk gezonde kinderen zich door deze toestellen slingeren. In een decennium zijn kinderen zittende wezentjes geworden en de oorzaak kennen we, de digitale spelletjes en de multimedia waar kinderen verslaafd aan zijn.
Er zijn drie belangrijke factoren die doorslaggevend zijn voor de gezondheid van kinderen: voeding, beweging en schermtijd. Deze factoren zijn aan elkaar gekoppeld. Door te lang op het scherm bezig te zijn, beweegt men niet en verwaarloost men zijn voeding. Een snelle hap om het spelletje niet te onderbreken. De mentaliteit verandert heel snel en men krijgt andere inzichten en opvattingen over het leven. Een grootmoeder drong bij haar kleinzoon aan om aan tafel te komen eten, waarop de jongen zei: ‘Ik kom wel, maar ik moet er nog eerst twee doodschieten.’ Natuurlijk gaat het om een spel en de spanning, maar de grens tussen fictie en werkelijkheid wordt steeds kleiner en dat is niet zonder gevaar.
Samen eten, samen thuis
Het hectisch leven maakt het moeilijk om tijd te vinden om samen gezellig aan tafel te eten en om samen thuis te zijn. Dit wordt te gemakkelijk als ouderwets bestempeld, maar eigenlijk is het een excuus uit onmacht. Ieder weldenkende ouder weet dat dit een kerntaak is van het gezin. Als men aanvaardt dat samenzijn niet of onvoldoende aanwezig is, zoekt men naar een oplossing. Een doel dat men wil bereiken, streeft men graag na. Een onderzoek uit IJsland heeft aangetoond dat weer samen aan tafel eten een positieve invloed heeft op de samenhorigheid van het gezin, het gedrag en neemt spanningen tussen ouders en kinderen sterk af. Bij veel ouders lukt het om het avondmaal samen te gebruiken. Bij het ontbijt is dit moeilijker omwille van vertrekuren naar het werk of naar de school. Deze ouders hechten veel waarde aan het weekeinde om zo vaak mogelijk samen te eten en als het kan om zoveel mogelijk samen actief te zijn. In veel gezinnen leeft iedereen naast elkaar en is er geen verbondenheid. Het kan anders door er werk van te maken.
Gezonde voeding
Kinderen beschikken meestal nog over een voedingsinstinct, vandaar dat ze bepaalde voorkeuren laten blijken. Ook is er een overeenkomst tussen het eetpatroon van de kinderen en hun ouders omdat dit voor een groot deel genetisch is vastgelegd. Het grote probleem is dat kinderen op zekere leeftijd gebruik maken van frisdrank, snack, snoep, chocoladepasta, ontbijtgranen, kant-en-klaar gerechten en daaraan verslaafd geraken. Men kan kinderen niet alles verbieden en zeker niet wat men zelf niet kan laten. Men kan kinderen haalbare regels opleggen en discipline bijbrengen. Vooral door meer gebruik te maken van verse voedingsmiddelen herontdekt het kind de natuurlijke smaken en aroma’s. Voedingsproducten bevatten veel E-nummers zodat de smaak en de aroma’s versterkt zijn, waardoor kinderen daar de voorkeur aan geven. Als ouders het goede voorbeeld geven, passen kinderen zich spontaan aan. Probeer al wat ongezond is te vervangen door gezond voedsel, maar doe dat geleidelijk en onopvallend. Gezonde voeding is een groeiproces dat vanuit een bewustzijn ontstaat.
Schermtijd
Bijna de helft van alle kinderen brengt iedere dag te veel tijd door voor het scherm. In de basisschool is dat meer dan 2 uren en bij scholieren meer dan drie uren. Het probleem is ernstig en ouders proberen daar echt iets aan te doen, maar sommige kinderen ontvluchten het ouderlijke toezicht door bij een van de grootouders of bij vriendjes ongestoord spelletjes te spelen. Een GSM of smartphone hoort niet thuis op de slaapkamer terwijl veel tieners er mee slapen gaan. Het is een verslaving die, zoals deskundigen aantonen, zowel voor fysieke als psychisch nadelen zorgt. De schermtijd voor kinderen en jongeren, maar ook voor de ouders moet onder controle blijven. Ontwenningstrainingen tonen aan dat een leven zonder scherm veel meer heeft te bieden.
Bewegen
Er wordt voldoende aandacht besteed aan het belang van bewegen, maar het mag geen opdracht of verplichting zijn. Bewegen moet in het leven geïntegreerd zijn, m.a.w. het maakt er deel van uit door allerlei activiteiten te plannen. Ruim 20% van de kinderen speelt nooit buiten. Ook hier speelt verbondenheid een grote rol, ouders moeten meer met hun kinderen bezig zijn in plaats met zichzelf. Ouders doen er goed aan hun leven te heroriënteren en te herorganiseren.
Drie tips voor gezonde kinderen
Kinderen hebben behoefte aan goede voorbeelden en richten zich op het gedrag van de ouders. Vandaar dat we ons meer op de ouders en iets minder op de kinderen moeten richten.
- Als ouders zelf meer bewegen, is het gemakkelijker om kinderen hierbij te betrekken. Plan eens een wandelweekeinde aan zee of in de Ardennen om het bewegingsritme op gang te brengen. Bewegen geeft achteraf een aangenaam en verfrissend gevoel door de aanmaak van neurotransmitters in de hersenen. Integreer beweging in het dagelijkse leven.
- Schermtijd is een deel van het leven geworden en biedt heel wat voordelen, maar men moet er anders mee leren omgaan. Geef als ouder het goede voorbeeld en maak goede afspraken met uw kinderen en controleer dit met zachte hand.
- Betrek de kinderen zoveel mogelijk bij het bereiden van het eten, het is immers een creatieve bezigheid. Ga in dialoog met de kinderen over wat gezond en minder gezond is. Leer het kind opnieuw smaken en geuren ontdekken en in welke omstandigheden snoepen beperkt kan.