Burn-out is geen ziekte, maar een vorm van extreme vermoeidheid en uitputting en is als zodanig niet opgenomen in de DSM-5, het internationaal classificatiesysteem voor psychische stoornissen. De term burn-out werd voor het eerst in 1974 omschreven door de Duits-Amerikaanse psychiater Dr. Freudenberger. Hij stelde vast dat mensen met een geëngageerd beroep zoals artsen, verpleegkundigen of hulpverleners in de jeugdzorg op zeker moment opgebrand geraakten. Tegenwoordig gebeurt dit in elk beroep.
Alleen zij die hun beroep graag uitoefenen, dit met veel enthousiasme, gedrevenheid en een groot verantwoordelijkheidsgevoel doen en daarbij streven naar perfectionisme lopen het risico op burn-out. Burn-out betekent ‘opgebrand’, vandaar de vermoeidheid en uitputting. In de media en in talrijke middens wordt burn-out vereenzelvigd met stress, depressie, werkdruk of het niet meer zien zitten, maar dat is niet correct. Burn-out is een goed bestudeerd verschijnsel dat enerzijds gerelateerd is aan een specifieke persoonlijkheid en anderzijds aan het beroepsleven of de werkvloer. Als we de belangrijkste symptomen die Freudenberg beschrijft bekijken vanuit de persoonlijkheidsanalyse valt het ons op dat er twee soorten persoonskenmerken zijn. Aan de ene kant zijn deze mensen snel enthousiast met een grote gedrevenheid en een sterk doorzettingsvermogen en aan de andere kant dragen ze een groot verantwoordelijkheid en streven ze naar perfectie. Ze hebben een sterk gevoel voor orde, houden zich aan regels en afspraken en plannen alles zorgvuldig.
Unieke combinatie
Het gaat hier om een unieke combinatie van twee persoonlijkheden met verschillende persoonlijkheidskenmerken. In de Persoonlijkheidsanalyse noemen we de persoon uit de eerste groep een Vuurtype, omwille van zijn gedrevenheid en enthousiasme waarop ze als werknemer hun taken uitvoeren. Ze zijn idealistisch en principieel ingesteld. De persoon uit de andere groep wordt het Aardetype genoemd. Zij staan met beide voeten op de grond, zijn realistisch en zakelijk ingesteld en zijn gericht op de werkelijkheid. Het zijn harde werkers met een ongekende werklust.
Risico op burn-out
Het risico op burn-out is alleen mogelijk als beide persoonskenmerken in eenzelfde persoonlijkheid aanwezig zijn, d.w.z. dat ze samen een dominantie vormen. Een Vuurtype dat weinig kwaliteiten van het element Aarde in zijn temperament heeft, krijgt geen burn-out omdat dit persoonlijkheidstype het zover niet laat komen. Hetzelfde kan gezegd worden van een Aardetype met weinig kwaliteiten van het element Vuur in zijn temperament. Een dergelijk type is te zakelijk en te rationeel ingesteld om zich te laten opbranden. Als de werklust, het gevoel voor orde en planning en het streven naar perfectie extra worden aangewakkerd om nog beter en meer te presteren, dan bereidt men zijn burn-out voor.
Harde werkers zonder burn-out
Iedereen kent wel een van die harde werkers, die ononderbroken bezig zijn, het ene succes na het andere oogsten en toch geen burn-out krijgen. Uit ons onderzoek is gebleken dat deze mensen anders met hun werkijver omgaan. Ze weten ondanks hun drukke agenda altijd ergens een gaatje te vinden om aan de drukte ontsnappen. Ze bezitten het vermogen om zich spontaan te ontspannen en hebben ondanks alle drukte toch een behoorlijke nachtrust.
Verhoogd risico op burn-out
Werknemers, ondernemers of werkgevers met een verhoogd risico op burn-out kunnen met hun werk niet stoppen. Ze dragen hun professionele zorgen dag en nacht met zich mee. Het werken geeft hen voldoening, een kick die in de hersenen het beloningscentrum prikkelt. Het is een vorm van verslaving. Op zeker moment voelen ze de werkdruk en de spanningen aan, maar door nog harder te werken, weten ze dit onaangenaam gevoel te onderdrukken. De burn-out cliënt zit in een labyrint dat hij zelf heeft gebouwd, maar vindt de uitgang niet.
Vermoeidheid en uitputting
De burn-out cliënt weet niet van ophouden, ondanks waarschuwingen uit zijn omgeving of van op het werk. Hij gaat door tot hij totaal uitgeput in elkaar stort en dan ontstaat precies het omgekeerde. Er is een enorme afkeer van alles wat met het werk heeft te maken. Men voelt zich opgebrand, totaal uitgeput op fysiek, mentaal en emotioneel vlak. Men is totaal geblokkeerd, er is niets meer wat nog functioneert. Vooral de slapeloosheid belet hem om de vermoeidheid te overwinnen.
Oorzaak en uitlokkende factoren
In deze nieuwe benadering van burn-out maken we een onderscheid tussen oorzaak en uitlokkende factoren. De oorzaak vinden we in de persoonlijkheidsstructuur die enerzijds is aangeboren en anderzijds gaat men daar verkeerd mee om. Er zijn ontzettend veel uitlokkende factoren, o.a. de steeds toenemende werkdruk, de digitalisering waardoor het volume werk niet meer in verhouding staat tot de beschikbare tijd, de verhoogde stressgevoeligheid, de fysieke en psychische degeneratie. Werknemers kunnen steeds minder aan en ontspannen zich niet zoals het behoort. Er worden veel medicijnen geslikt, pepmiddelen, toegevoegde suikers, koffie, alcohol, genotsmiddelen en zelfs drugs om het leven aan te kunnen. De ongunstige thuis-werksituatie is een belangrijke uitlokkende factor. De overheid en bedrijfsorganisaties doen er alles aan om de situatie te verbeteren, helaas met weinig resultaat door een verkeerde aanpak.
Nieuwe aanpak
Onze nieuwe aanpak leidt tot succes. We beginnen met een persoonlijkheidsanalyse om de persoonlijkheidsstructuur te bepalen. Dan nemen we Burn-outtest 1 af om het risico op burn-out te bepalen in verband met preventie. Vroegtijdig opsporen is van het grootste belang. Als het vermoeden bestaat dat de cliënt aan burn-out lijdt, nemen we Burn-outtest 2 af om dit te bevestigen of te ontkennen. Als burn-out een feit is, wordt de ernst ervan door test 3 bepaald. Burn-out kan men gemakkelijk door coaching overwinnen. Op natuurlijke wijze en met natuurlijke middelen wordt het organisme gedeblokkeerd. Dan probeert het lichaam zichzelf te herstellen. Zodra de burn-out cliënt beter kan slapen, rusten of ontspannen, verdwijnt de uitputting. Burn-out wordt omschreven als een energetisch probleem en dat betekent dat de batterijen zich weer spontaan moeten opladen. Nadat burn-out is overwonnen kan men terug naar zijn oude job, maar dan wordt er op een andere manier gewerkt. Men kan binnen het bedrijf in een andere afdeling te werk gesteld worden, men kiest voor een ander bedrijf of voor herscholing. Burn-out is geen ziekte, maar een vorm van extreme vermoeidheid en die kan men overwinnen.