Op het einde van de negentiende eeuw heeft pastoor Kneipp met zijn hydrotherapie aangetoond dat een koud waterbehandeling zinvol en nuttig is. Talrijke moderne studies hebben dit inmiddels bevestigd. De kracht zit niet in het koude water, maar in de huidprikkel waardoor de bloedcirculatie verhoogd wordt. Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam heeft een onderzoek bij 3.000 vrijwilligers uitgevoerd en kwam tot de vaststelling dat koud douchen gezondheidsbevorderende effecten heeft. Zo stelden de onderzoekers vast dat mensen die iedere dag koud douchen minder afwezig waren op het werk door ziekte. Hun verzuim lag bijna 30% lager dan bij diegenen die zich warm douchen. Uiteraard spelen hier andere factoren een rol en daar houden de onderzoekers te weinig of geen rekening mee. Mensen die zich warm douchen zijn meestal kouwelijk van aard waardoor koud water afschrikt en dat betekent dat hun doorbloeding minder goed functioneert. Ze zijn, los van het douchen, meer vatbaar voor ziekten.
Opgelet met een koude huid
In de hydrotherapie geldt de regel dat men nooit koud water op een koud lichaam aanbrengt. Dit kan in extreme gevallen dodelijk zijn. Wie warm uit zijn bed stapt, heeft een warm lichaam. Om risico’s te voorkomen is het altijd goed eerst warm te beginnen en dan op koud over te schakelen. De huid eerst droog borstelen, is een veel gebruikte methode. Afgestorven huidcellen worden zo verwijderd, de zenuwen die in de huid eindigen worden gestimuleerd en de doorbloeding wordt erdoor verhoogd, m.a.w. men krijgt een warme huid. Dit is een ideale methode om koud te douchen. Wie gewoon is zich warm te douchen, kan geleidelijk aan overschakelen op een koude douche waardoor men beter tegen koud water bestand geraakt. Wie geen zin heeft in een koude douche, blijft best genieten van het warme water dat over het lichaam vloeit.
Acht minuten
Het is heerlijk om onder een regendouche te staan omdat in korte tijd veel water over het lichaam vloeit. Jongeren tussen 18 en 35 jaar hebben, in tegenstelling tot pubers of ouderen, de neiging om erg lang onder de douche door te brengen. Men heeft hier geen verklaring voor. Uit vergelijkende studies blijkt dan de gemiddelde duur van een douchebeurt rond 8 minuten ligt. Het verbruik van water wordt als volgt berekend:
5 minuten douche: 50 liter water.
10 minuten douchen: 100 liter water.
15 minuten douchen: 150 liter water.
Douchen kost veel water en veel energie als we warm douchen, dat heeft zijn invloed op het milieu en op onze ecologische voetafdruk. Een spaardouchekop halveert het waterverbruik en is ecologisch en economisch gezien beter dan de royale regendouche. Door koud te douchen heeft men geen of minder energie nodig bij het warm afspoelen van het lichaam als inleiding op de koude douche. Er zijn adviezen in verband met de duur van het douchen. Kinderen beneden de 12 jaar en ouderen boven de 65 jaar volstaan met 4 minuten. 8 à 10 minuten wordt aangenomen als een normale douchebeurt. Door te lang douchen en zeker bij het gebruik van vloeibare douchezeep droogt de huid te snel uit, zeker als men een droge huid heeft. In de winter, als de lucht droog is, merkt men snel hoe de huid uitdroogt. Dat komt omdat tijdens het douchen zouten worden weggespoeld die de watermoleculen vasthouden. Vooral door het gebruik van zeep wordt de beschermende zure huidlaag afgebroken. Daarom geeft men de voorkeur aan doucheolie of zachte zeep. Men kan de huid na het douche insmeren met een voedende huidcrème.
Het genezend effect
Het genezend effect van een koude douche is te verklaren vanuit de koude huidprikkel waardoor de haarvaten zich samentrekken en weer loskomen. Dat afschrikeffect zorgt voor een versnelde doorbloeding. Bij een warme douche is er eveneens een zekere gunstige invloed op de bloedcirculatie, maar het effect is aanmerkelijk minder. Een versnelde bloedcirculatie heeft wel degelijk voordelen. Het bloed brengt warmte, zuurstof en voedsel door heel het lichaam en voert afvalstoffen af. Dit betekent dat de weefsels en de organen beter doorbloed worden en daardoor beter functioneren. Na een koude douche heeft men een aangenaam warm gevoel door heel het lichaam. Men is beter bestand tegen de lage temperatuur in de winter en beter bestand tegen winterkwalen. De immuniteit wordt er wel degelijk door versterkt. Een betere doorbloeding betekent dat de spieren soepeler worden en dat melkzuur uitgescheiden wordt. Er is een gunstige invloed op het bot omdat door een betere doorbloeding voldoende calcium, magnesium en fosfor naar de botten wordt gestuurd. Een betere doorbloeding betekent dat de hersenen meer bloed ontvangen en beter gevoed worden. Volgens hersenonderzoekers voorkomt dit Alzheimer of andere vormen van dementie. Het laat geen twijfel dat een koude douche gezond is, maar om gezond te blijven, moeten we meer dan alleen maar douchen. U kunt het effect van de doorbloeding nog verhogen door voldoende te bewegen.