CVS kan het best omschreven worden als een permanent gevoel van vermoeidheid: moe opstaan, moe de dag doorbrengen en moe slapen gaan. Spierpijnen, verhoogde prikkelbaarheid, gebrek aan energie, lusteloosheid en tobben zijn de meest voorkomende symptomen. Men vermoedt dat 2% van de bevolking in de geïndustrialiseerde landen aan CVS lijdt, waarvan 85% vrouwen. De grootste groep vindt u bij de 38- tot 45-jarigen, bij de groep die het meest actief is en de grootste verantwoordelijkheid draagt zowel privé als op het werk. Nochtans kan CVS zich op iedere leeftijd voordoen, zowel bij tieners als bij adolescenten, maar ook op oudere leeftijd. Anderzijds moet men voorzichtig zijn om niet te snel het etiket CVS op iemand te plakken. Er is immers een groot verschil tussen acute en chronische vermoeidheid, hoewel de symptomen dezelfde zijn. Na iedere fysieke inspanning treedt vermoeidheid op die spontaan weer verdwijnt door zich te ontspannen. Meestal wordt vermoeidheid positief ervaren omdat het aanleiding geeft tot diepe ontspanning. Een flinke wandeling verzekert een diepe weldoende slaap. Het levensritme zorgt voor een afwisseling van inspanning en ontspanning. Bij CVS is dit levensritme verbroken en zit men constant in de fase van vermoeidheid.
Inschattingsfout
In 2009 dacht de medische wereld dat dé oorzaak van CVS ontdekt was. Amerikaanse onderzoekers legden een verband tussen CVS en het virus XMRV (xenotroop muizenleukemievirus). Het is een virus dat bij muizen en ratten bloedkanker veroorzaakt. Dit virus is verwant aan het aidsvirus hiv. Vermoedelijk hebben de onderzoekers een inschattingsfout gemaakt door de CVS symptomen te vergelijken met die van chronische infecties. XMRV wordt via het bloed, sperma en moedermelk overgedragen en in verband gebracht met prostaatkanker. In een studie werd bij 65% van de onderzochte CVS-patiënten dit virus aangetroffen en in een andere studie 95%. Men heeft zich blijkbaar nooit de vraag gesteld waarom dit virus bij CVS-patiënten soms voorkwam. In 2010 bracht men ook het virus pMLV (polytroop muizen leukemievirus) in verband met CVS. Xenotroop betekent dat het virus niet meer in de muizencellen kan binnendringen, wel bij andere soorten. Polytrope varianten kunnen beide. Men heeft te snel conclusies getrokken, was het onderzoek te beperkt en waren de controlegroepen te klein. Zo wist men niet in welke mate de virussen een rol spelen bij het ontstaan van CVS. In 2012 werden grondige studies uitgevoerd die het bewijs leverden dat er geen aantoonbaar verband is tussen CVS en de virussen.
Op zoek naar de echte oorzaak
CVS-patiënten zijn op eerste plaats geïnteresseerd in een daadwerkelijke oplossing omdat door deze aandoening de levenskwaliteiten opvallend aftakelen. Het is een bijzonder zware opdracht om met CVS door het leven te gaan. Het begint als een algemene vermoeidheid die zich geleidelijk aan doorzet. Er zijn verschillende vormen die van mild tot zeer zwaar worden aangeduid. Om tot een duurzame oplossing te komen moeten we op eerste plaats op zoek gaan naar de oorzaak. Sommige onderzoekers menen dat de oorzaak in de persoonlijkheid moet gezocht worden en van psychische en emotionele aard is. Weer anderen zoeken de oorzaak in een verstoord slaapritme, het gebruik van genotsmiddelen, verkeerde voeding, verwaarlozing van het levensritme, te grote fysieke inspanningen, stress, emotionele problemen enz. Meestal zijn de hier vermelde klachten niets anders dan een gevolg van psychische en emotionele aandoeningen.
Uit hetgeen hier vooraf is gegaan, merken we dat er bij een CVS-patiënt een verstoring optreedt in het natuurlijk herstellingsmechanisme, d.w.z. dat men zich na inspanning niet kan ontspannen. Het lichaam van de patiënt kan zich bijgevolg niet herstellen van de geleverde inspanning en blijft daardoor in een constante toestand van vermoeidheid. Een inspanning is alleen mogelijk door de spieren op te spannen en weer los te laten als de inspanning voorbij is, net zoals we in- en uitademen. De vraag die de onderzoekers zich stellen is: waarom heeft een CVS-patiënt het zo moeilijk om van de spanningsfase op de ontspanningsfase over te schakelen? Vanuit onze jarenlange ervaring met CVS-patiënten stellen we vast dat de directe oorzaak ligt in een toestand van chronische stress. Dat horen veel CVS-patiënten niet graag omdat ze altijd op zoek gaan naar een oorzaak buiten zichzelf.
Stressmachanisme
Laten we even voor alle duidelijkheid het stressmechanisme omschrijven. Bij het zien van een gevaar of bedreiging schakelt ieder mens het stressmechanisme in. Het lichaam komt daardoor in staat van paraatheid waarbij het sympathisch zenuwstelsel zorgt voor een verhoogde werking van talrijke functies. Tijdens een stresstoestand ontwikkelen we een onvoorstelbare grote hoeveelheid energie omdat we ons in een levensbedreigende situatie bevinden. Denk even aan een grote loslopende hond die u tijdens een wandeling zal aanvallen. U gaat zich tot het uiterste verdedigen en dat kost enorm veel inspanning. Na dergelijke inspanningen volgt een uitputtingsfase, maar er treedt een spontane herstellingsfase op. U kunt dit vergelijken met een auto die een steile berg oprijdt waardoor de motor steeds meer inspanning levert, maar eenmaal over de top volgt de afdaling.
Sommige mensen geraken in een permanente toestand van stress, d.w.z. dat de ene stresstoestand de andere opvolgt zonder dat er een herstellingsfase volgt. Men blijft permanent in de uitputtingsfase en dat is niet zonder gevaar. Uitputting zorgt voor vermoeidheid. Fysieke vermoeidheid heeft een psychische impact, men is prikkelbaar, lusteloos, ziet tegen alles op en men geraakt niet meer gemotiveerd. Bij CVS is het een samengaan van fysische en psychische problemen. Bij sommige patiënten ligt het accent meer op het fysieke en bij anderen op het psychische vlak. De grote vraag is echter waarom sommige mensen vatbaar zijn voor CVS en anderen die evenveel bloot staan aan stress, daar niet aan lijden. Dat hangt van veel factoren af.
Persoonlijkheid
Bij iedere ziekte is er bijna altijd een direct of indirect verband met de persoonlijkheid en met de fysieke conditie van de patiënt. Men zoekt te gemakkelijk de oorzaak buiten zichzelf. Dit betekent niet dat iedereen voor zijn ziekte verantwoordelijk is, maar er is wel een nauwe betrokkenheid. Dat geldt zeker voor CVS. Aan de vzw Europese Academie voor natuurlijke gezondheidszorg is CVS een veel gekozen onderwerp voor een eindwerk (scriptie). De student vertrekt altijd vanuit een anamnese of een intakegesprek om zo de persoonlijkheid goed te doorgronden. Jaar na jaar stellen we vast dat de persoonskenmerken van CVS-patiënten sterk op elkaar lijken. Het zijn zeer gedreven mensen die geen rem hebben, blijven doorzetten, een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben, werklustig zijn en heel vaak streven naar perfectie. In de typologie noemen we dergelijke mensen een Vuur-Aardetype. Het zijn harde werkers, doodeerlijk en die van geen ophouden weten.
Het is niet vreemd dat onderzoekers het grootste aantal CVS-patiënten in de leeftijd tussen 38 en 45 jaar aantreffen. Dat 85% van hen vrouwen zijn, past binnen het persoonlijkheidsbeeld. Vrouwen ontwijken zelden hun verantwoordelijkheid, het zijn sterke schouders die veel lasten dragen en niet graag iemand in de steek laten. Omdat deze mensen er niet in slagen om op tijd te stoppen, geen rustpauze inbouwen of geen ontspanning zoeken, leven ze permanent onder spanning. De omgevingsfactoren verergeren de toestand. Terecht beweren onderzoekers dat de oververhitting van de samenleving een rol speelt in het stijgende aantal CVS-patiënten. Ze hebben een sterk gestel waardoor ze hun vermoeidheid gemakkelijker onderdrukken. Mensen met een zwak gestel houden dat niet lang vol en worden gedwongen rust te nemen doordat ze eerder ziek worden. Het zijn dus sterke mensen die CVS krijgen. Door hun aanhoudende vermoeidheid kunnen ze moeilijk slapen omdat CVS nauw verwant is aan slaapproblemen. Het doel van de slaap is herstel van lichaam en geest. Niet het aantal uren slaap is belangrijk, maar vooral de kwaliteit zoals de diepte van de slaap en de totale ontspanning.
Behandeling
Als CVS in een vroeg stadium ontdekt wordt, is volledige genezing mogelijk. Inzicht in het ziektebeeld, een gezonde voeding en een natuurlijke levenswijze zijn voldoende om de vermoeidheid te overwinnen. De kenmerken van de CVS-persoonlijkheid kan in positieve zin worden omgebogen. Overactief zijn, gedrevenheid en plichtsgevoel kunnen gereduceerd worden tot een actieve verantwoorde levenshouding door te relativeren en een betere organisatie van de taken zowel thuis als op het werk. Het ontbreekt deze mensen niet aan enthousiasme, motivatie en discipline, maar ze moeten op een positieve manier gericht worden. Het levensritme speelt hier een belangrijke rol.
Lijdt men aan CVS dan komt het er op aan om de ernst van de ziekte te bepalen en dat kan van een milde tot ernstige vorm gaan, afhankelijk van de duur en de voorgeschiedenis. Een milde vorm is met de nodige therapeutische begeleiding volledig te genezen. Meestal neemt de ziekte een chronische vorm aan en dat betekent dat de ziekte zich heeft bestendigd. Een intense natuurgeneeskundige behandeling (zie www.natuurgeneeskundigen.be) met een relatief lange periode van revalidatie dringt de ziekte voor een groot deel terug zodat men weer normaal functioneert. Een trage, maar geleidelijke opbouw is de enige weg om echt te herstellen. Een aangepaste levenshouding is nodig om terugval te voorkomen. Wondermiddelen bestaan helaas niet, wat sommige wel beweren. Alles wat de slaap bemoeilijkt zal men mijden zoals het drinken van koffie, zwarte en groene thee, alcohol, roken, zware maaltijden voor het slapen gaan of intens sporten. Slaap gemiddeld 7 uur per nacht. Houd laptop, tv en gsm uit de buurt van uw bed.
Symptomen
We geven hier een lijstje van symptomen die kenmerkend zijn voor CVS. Aan de hand hiervan kan men bepalen of iemand aan CVS lijdt. Hoe meer symptomen men aankruist, des te groter is de kans dat hij/zij een CVS-patiënt is.
– Vermoeidheid duurt al meer dan 6 maanden en is niet het gevolg van een ziekte.
– De vermoeidheid belet uw dagelijkse taken zowel thuis als op het werk.
– U voelt de vermoeidheid al in de ochtend, na het opstaan.
– U slaapt oppervlakkig en wordt vaak wakker.
– Geheugen en concentratie nemen sterk af.
– Uw spieren zijn gespannen en doen vaak pijn.
– U hebt gemakkelijk spanningshoofdpijn.
– U hebt soms gewrichtspijn.
– U hebt regelmatig keelpijn.
– Lymfeklieren zijn gevoelig.
– Na een inspanning duurt het herstel zeer lang.
– U bent prikkelbaar, zit vaak te tobben.
Persoonskenmerken
Kruis de persoonskenmerken aan die van toepassing zijn. Ze geven aan of iemand vatbaar is voor CVS. Hoe hoger de score, des te groter het risico. In het verleden beantwoorden CVS-patiënten aan een groot aantal van deze persoonskenmerken, door hun ziekte zijn ze meestal niet meer in staat om zich zo nog te gedragen.
– Ik ben erg gedreven (V).
– Ik ben snel enthousiast (V).
– Ik ga er voor, niets is me te veel (V).
– Ik ben een doorzetter en geef niet gemakkelijk op (V).
– Ik laat me niet gemakkelijk van de wijs brengen (V).
– Ik draag een groot verantwoordelijkheidsgevoel (A).
– Ik hou van orde en netheid (A).
– Ik streef naar perfectionisme (A).
– Ik stel niet gemakkelijk iets uit en voert al mijn taken uit (A).
– Ik heb een grote werklust (A).
Blog in samenwerking met:
www.europeseacademie.be
www.natuurgeneeskundigen.be en
natuur-en-gezondheid.skynetblogs.be
Het volgende artikel ontvangt u donderdag, 16 januari a.s.